Türkiye’de Boşanma Davası Nasıl Açılır? Boşanma, geçerli olarak kurulmuş bir evlilik birliğinin, çekişmeli ya da çekişmesiz bir yargılama süreci sonunda, yetkili ve görevli mahkeme tarafından sonlandırılması işlemidir.

Boşanmanın gerçekleştirilmesi ve geçerli olarak hukuk hayatına etki etmesi konusunda, Türkiye’de yerleşik olan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları herhangi bir karışıklıkla karşı karşıya kalmasa da, Türkiye’de yerleşik olmayan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları birtakım karışıklıklar yaşamaktadır.

Türkiye’de Boşanma Davası Nasıl Açılır? 

Türkiye’de Boşanma Davası Nasıl Açılır? Yurt dışında gerçekleştirilmiş boşanmanın Türkiye’de de geçerli sayılması için, tanıma ve tenfiz yoluna başvurulması gerekmektedir. Yani, Türk yetkili ve görevli mahkemesinin, yabancı ülkede gerçekleştirilmiş boşanmanın TMK’nin koymuş olduğu esaslara uygun olduğunu ve hukuka aykırı unsur bulunmadığını, boşanmanın Türkiye’de de hukuka uygun olarak geçerlilik arz edeceğini kabul etmesi gerekir.

TMK md.161-166 arasında, boşanmanın yasal sebepleri düzenlenmiştir. Buna göre, taraflardan biri aşağıdaki boşanma sebeplerinden biriyle ve yeterli kanıtla mahkemeye başvurursa, tek celsede bile boşanma mümkündür:

• Zina (Aldatma, Cinsel Sadakatsizlik)
• Hayata Kast, Pek Kötü veya Onur Kırıcı Davranış
• Suç İşleme ve Haysiyetsiz Yaşam Sürme
• Terk
• Akıl Hastalığı
• Evlilik Birliğinin Sarsılması (Anlaşmalı boşanma imkanı da bu nedenin düzenlendiği TMK 166/3’te düzenlenmiştir.)

Bu noktada, çekişmeli ve çekişmesiz boşanma yargılamalarının ayrımını iyi yapmak gerekir. Boşanma talebinin taraflardan sadece biri tarafından yapılması ve diğer eşin bu talebe itiraz etmesi durumunda çekişmeli yargılamadan bahsedilir.

Çekişmeli yargılama başlarken, yargıç tarafları “sulh” yapmaya teşvik eder; eğer taraflar sulhe (davadan çekilmeye) yanaşmazlarsa, yargıç yargılamayı başlatır. Yargılama, tarafların boşanma taleplerini sağlamlaştırmak için ortaya koyduğu kanıtların ve getirdikleri ya da getirilen tanıkların dinlenmesiyle başlar; yargıcın hükmü vermesiyle sona erer.

Bunların yanı sıra, çekişmesiz yargılama da gerçekleştirilebilir. Şöyle ki, TMK md. 166/3’te, tarafların anlaşmalı boşanma kurumu ile de boşanabilecekleri hüküm altına alınmıştır. Şöyle ki, en az bir yıl boyunca evlilik birlikleri sürmüş olan eşler, mahkemeye birlikte başvururlarsa ya da başvuruyu yapan eşin boşanma talebi öteki eş tarafından kabul edilirse, ortada bir anlaşmalı boşanma var demektir. Hemen belirtelim ki, anlaşmalı boşanma, çekişmesiz yargılamanın varlığına işarettir.

Anlaşmalı boşanmadaki en önemli pürüz, tarafların boşanmanın başlıca sonuçları konusunda varacakları anlaşmada yatmaktadır. Taraflar, boşanmanın sonucu olarak karşılaştığımız velayet, malların paylaşımı ve  ödenecek nafaka konularında anlaşmalıdırlar. Eğer varılan anlaşma yargıç tarafından uygun bulunmazsa, gerekli değişiklikler yapılabilir.

Tarafların yargılama safhasında mahkeme salonunda hazır bulunmaması ya da boşanmanın neticeleri konusunda anlaşamamaları halinde, çekişmesiz yargılama kendiliğinden çekişmeli yargılamaya dönüşür.

Yabancı Bir Ülkede Alınan Boşanma Kararının Türkiye’de de Geçerli Sayılması

Türkiye’de Boşanma Davası Nasıl Açılır? Kural olarak, mülkilik ilkesinin bir gereği olması sebebiyle, her devletin kendi ülkesi üzerinde meydana gelen hukuki olaylar üzerindeki yargılama yetkisi tamdır. Bu durum da, bir devletin mahkemesinin vermiş olduğu kararın, başka bir devlette doğrudan doğruya geçerlilik doğurmayacağı gibi bir yargıya ulaşır.

Şöyle ki, yabancı bir devletin mahkemesinin almış olduğu kararın bir başka ülkede de geçerli sayılması için, o ülkenin mahkemelerinin bu sürece bir onay vermesi gerekir. Türkiye’de buna, tanıma ve tenfiz süreci adını veriyoruz. Önemle belirtelim ki, tanıma ve tenfiz taleplerinin en sık olarak kullanıldığı alan özel hukuktur. Daha spesifik bir bakış açısıyla, genellikle boşanma davaları için karşımıza çıkan bir alandır.

Tanıma, yabancı bir mahkemeden alınan kararın, Türk yetkili ve görevli mahkemesince Türkiye’de de geçerli olacağının hükme bağlanmasıdır. Tenfiz ise, bu tanıma neticesinde ortaya çıkan yabancı mahkeme ilamının, Türkiye’de uygulanması için davranışa, icraya geçilmesidir.

2017 tarihli ve 690 numaralı KHK ile, evliliğin yabancı bir ülkede İPTAL ve KESİN HÜKÜMSÜZLÜK (butlan) halleri ile sona ermesi durumunda, bunun Türkiye’de  de uygulanması için yurtdışı temsilciliklerinde (konsolosluklarda) de gerekli işlemler yapılabilmektedir.

Tanıma ve Tenfiz Başvurusu İçin Gerekli Evraklar

• Yabancı mahkemeden alınmış olan boşanma kararının aslı
• Yabancı mahkemeden alınmış olan boşanma kararının kesinleşmiş olduğuna dair apostil şerhi
• Yabancı mahkeme boşanma kararının yeminli tercüman tarafından Türkçe’ye çevrilmiş sureti ve bu suretin noter veya Türk Konsolosluğu aracılığı ile onaylatılması
• Tarafların pasaport ve nüfus cüzdanı fotokopileri
• Boşanma tanıma ve tenfiz başvurusu için avukata verilecek vekaletname

Bu yazıdan ulaşacağımız sonuçta, tanıma ve tenfiz başvurusu yapmayı düşünen kişiler için şu iki olanağın bulunduğunu söyleyebiliriz: Ya boşanma davası direkt olarak Türkiye’de açılacaktır, ya da yabancı ülkenin mahkemesinde açılmış ve sonuçlanmış olan davanın ilamı, Türkiye’de tanıma ve tenfiz sürecine sokulacaktır.

Adli Tatilde Boşanma Davası Olur mu?

Adli tatilde boşanma davası açmak için geçerli bir sebebin olması gerekir. Özellikle anlaşmalı boşanma davalarında, tek celsede sonuçlanabilecek davalar eşlerden birinin taşınması ya da farklı geçerli sebepler nedeniyle bir an önce gerçekleşmesi gerekebilir. Bu gibi durumlarda ivedilik içeren durumlarda nöbetçi mahkemeler tarafından dava sonuçlanabilir. Adli tatilde boşanma davası açılması için geçerli bir sebep olması gerektiği bilinmelidir. Bunun için:

• Adli tatilde boşanma davası açabilmek için hakimin ikna edilmesi ve geçerli durumların ispatlanması gerekmektedir.
• Hakime davanın en kısa sürede niçin görülmesi gerektiği hakkında bilgi verilmesi gerekir.

Boşanma Davası Avukatsız Açılır mı?

Avukatsız boşanma davası açmak mümkündür. Yasal olarak hiçbir davada avukat ile çalışma zorunluluğu yoktur. Ancak hak kayıpları yaşamamak ve gelecekte boşanma davası sonuçları ile ilgili herhangi bir mağduriyet yaşamamak için avukat ile beraber çalışarak hareket etmek ve en doğru sonuçları elde etmek önem teşkil eder. Tüm adli yargı sürecinde, acil davalar mahkemeler tarafından görülmektedir. Buna avukatsız acil boşanma davaları da dahildir.