İş Kazası Nedir ? İş kazası durumunda ne yapılır?

İş kazası davaları ceza ve tazminat davaları olarak yoğun açılan davalardır. İş kazasından kaynaklı tazminat davalarının doğru yürümesi, iş kazası nedeniyle iş göremezlik oranın doğru tespiti tazminat miktarını etkileyen önemli unsurdur.

Bu nedenle İş kazası sebebiyle Ceza davalarının ve İş kazası Tazminat davalarının sorunsuz devam etmesi, hakların korunması için Avukat tavsiyesi ve danışmanlığı önemlidir.

İş Kazası Nedir ? İş kazası durumunda ne yapılır?

İşçinin, işyeri alanı içerisinde ya da işverenin dışarıda bulunan bir işinde meydana gelmiş olan ve işçiye zarar veren durumlar, iş kazası olarak adlandırılır. Ayrıca iş kazası sebebi ile oluşabilecek olan ruhsal rahatsızlıklar da iş kazası adı altında incelenir.  

Kaza anında herhangi bir zarar meydana gelmeyen fakat, sonradan ortaya çıkan bedeni ve ruhi rahatsızlıklar da iş kazası olarak değerlendirilir. Örnek olarak; İş yerinde düşüp kafasını vuran bir işçinin, hemen o an içinde herhangi bir sorun yaşanmaması fakat, sonradan kaza ile alakalı olarak beyin kanaması geçirmesi ile vefat etmesi durumu, iş kazası sonucunda ölüm olarak değerlendirilir.

İs kazası geçirdim tazminat alabilir miyim?

İş yerinde yaşanan kazalarda oluşan yaralanmalar ve ölümler halinde, işçilerin ve işçi yakınlarının talep edebileceği haklar mevcuttur. Bir iş yerinde yaşanan olayın iş kazası sayılması için gereken şartlar, şöyle açıklanır;

• İşçide oluşan herhangi bir ruhsal ya da bedensel zarar, söz konusu iş yerinde çalışma süreleri dahilinde oluşmuşsa, bu iş kazasıdır. İşçide iş yerinde aniden oluşan çeşitli rahatsızlıklar, herhangi bir çarpma, yanma olmaksızın oluşsa bile iş kazası olarak adlandırılır.
• İş yerinde çalışma saatleri içerisinde kendine verilen izin esnasında, bebeğini emziren kadının başına herhangi bir kaza gelirse, bu durum iş kazasıdır.
• İşveren tarafından tahsis edilen bir araç, kaza yapmışsa, bu durum trafik iş kazası olarak adlandırılır.
• İşçinin iş yerinde bulunmuyorsa ancak, yapmakta olduğu iş, işveren tarafından yapılması söylenen bir işse ve işçi bu iş nedeniyle bir zarar görmüşse, iş yerinde bulunmaması, durumun iş kazası olmadığı anlamına gelmez.

İş kazası davaları süresi, en az 2 yıldır.

İş Kazalarında Açılacak Dava Türleri

İş kazası gerçekleştiğinde, söz konusu durum bir yaralanma ya da ölüm ise, Cumhuriyet savcısı tarafından yapılan bir soruşturma neticesinde, ceza davası açılır. İşçi, yaşamış olduğu bu durum nihayetinde;

• Maddi tazminat davası,
• Manevi tazminat davası,
• Destekten yoksun kalma tazminatı Davaları açabilir.

İş Kazalarında Maddi Tazminat Davaları

6098 Borçlar Kanunu’na göre, iş kazası nedeniyle zarar gören işçi, maddi tazminat davası açma hakkına sahiptir. İşçi kaza nedeniyle bedenen bir zarar görmüşse;

• Çalışma gücünden yoksun kalmış olması,
• Ekonomik gelecek kaygıları oluştuğu,
• Tedavi edilmesi için gereken giderlerin karşılanması, Dolayında dava açabilir.

Söz konusu kaza nedeniyle işçi hayatını yitirmişse, işçinin yakınları;

• Tedavi giderlerinin karşılanması,
• Cenaze masraflarının karşılanması,
• Destekten yoksun kalma

Hakkında tazminat talep edebilirler. İş kazası tazminat davası zaman aşımı 10 yıldır.

İş Kazası Destekten Yoksun Kalma Tazminatı

Destekten yoksun kalma tazminatı, hayatını kaybeden kişinin desteğinden yoksun kaldıkları iddiasında bulunan kişiler tarafından açılır. Bu davayı kişinin alt soyu, anne babası ve eşi açıyor ise, karinedir. Davayı açan kan bağı bulunmayan bir kişiyse, destekten yoksun kalma durumunu kanıtlamalıdır.

İş Kazası Tespit Davası Nedir ?

Yaşanan iş kazalarında hak iddia edebilmek için mutlaka hukuki destek alınmalıdır. Bu alanda mağdur olan kişiler hukuki sürece başvurup, iş kazasının tespiti için dava açma hakkına sahiptirler.

Kaza tespit davası için SGK’ ya başvurulmadır. Yapılan başvurunun ardında SGK müfettişleri tarafından, gerekli tahkikat yapılır. Sonrasında, sigortalı sağlık kurullarına sevk edilmeli ya da gerekli görülmesi halinde, geçici iş görememezlik belgesi edinilmelidir.  

Alınacak bu belgeler, mevcut kaza durumuna göre, farklı dereceler dahilinde sigortalıya verilir. İş kazalarının tespiti için görülecek dava ve tazminat gibi durumlar için, İş hukuku avukat tavsiyesi ve danışmanlığı ile hukuksal destek alınması son derece önemlidir. Bu sayede, dava süreci çok daha rahat yönetilebilir ve olumlu bir sonuca daha kısa bir sürede ulaşılabilir.

İşçi, işe başladığı andan itibaren, işveren, içinin, Ruhsal ev Bedensel Bütünlüğünü Korumak ile yükümlüdür. İşveren ve işçi arasında imzalanan sözleşme gereğince, işvereni işçiyi gözetleme sorumluluğunu üzerinde barındırır.

İş Kazası Tespiti Nasıl Yapılır ?

Yaşanan iş kazasının tespiti için ilk olarak SGK’ ya başvurulmalı ve dosya açtırılmadır.  Ardından SGK müfettişleri, gerekli tahkikatın yapılmasını sağlar. Ayrıca kaza geçiren işçinin SGK’ ya bağlı sağlı kurullarına sevki istenebilir ya da isçiye geçici iş görememezlik belgesi verilir.  Diğer bir seçenek olarak ise, SGK’ ya karşı ayrı bir dava açılmasıdır. Açılacak bu dava ile, iş kazasının ve iş görememezlik durumunun dereceleri tespit edilir.

İş Kazası Sonrasında Ne Yapılır ?

Yaşanan kaza sonrasında ilk olarak işçinin tedavisi yapılır. Tedavi süresince geçici iş göremezlik ödeneği ödenir.

Maluliyet durumu tespit edilirse ve bu duru % 10’ u üzerine çıkarsa maluliyet aylığı bağlanır. Yaşanan mağduriyetler sonrasında, iş kazasının tespiti için dava açılması gereklidir.

İş Kazası Tespit Davası Dilekçesi

İş kazaları, meslek sektörlerinde sıklıkla yaşanan ve bazen ciddi sorunlar meydana getirebilen bir durumdur. Böyle durumlarda iş kazasının tespiti için dava açılması, iş kazasının tanınması açısından son derece önemli ve gereklidir.

Yaşanan söz konusu kazanın, kaza olarak değerlendirilebilmesi için, kişinin “bedence ve ruhça zarara uğrayan olaya” maruz kalması gereklidir. Ayrıca yaşanan kazanın, kaza sayılabilmesi için, işçinin, işyerinde bulunduğu sırada gerçekleşmelidir.

İşyerine at olan servis ile işe gidip gelme esnalarında yaşanan kazalarda ve buna benzer durumlarda da yaşanan kazalar, iş kazası olarak adı altında değerlendirirler.

İşçinin Kusurundan Kaynaklanan İş Kazası

Yaşanan iş kazaları, işverenin sorumluluğu dahilinde, kusurlu ya da kusursuz sorumluluk olarak ikiye ayrılmaktadır.

İş kazası geçiren işçi sigortasız ve sigortalı olan bir işe giriş bildirgesini verme süresi de geçmiş ise, kazanın meydana gelmesinde, işveren veya farklı bir kişinin kusuru olup olmadığına bakılmaksızın, direkt olarak işveren kazadan sorumlu kabul edilir. Bu bir kusursuz sorumluluk olarak sayılır. Bundan dolayı, işçinin kazada sorumlu olup olmaması, işverene ait bu sorumluluğu hiçbir şekilde etkilemez.

İş Kazalarında İşveren Hangi Durumlarda Sorumlu Tutulmaz ?

44/1-a /SSK) maddesince, çalışan işçinin işyerinde kaza geçirmesi durumunda işverenin, kaza geçiren çalışanın ve üçüncü başka bir kişinin kazanın oluşmasında, herhangi bir kusuru yani sorumluluğu olup olmadığı ciddi anlamda önem taşır ve olayın gidişatının değiştirir.

Çünkü, Sosyal Güvenlik Kurumu, yaşanan kaza sebebi ile, yapılan tüm harcamaları onlardan tahsil eder. Kazada sorumlu olanlar ile ilgili olarak hem Sosyal Güvenlik Kurumu hem de mevzuata göre bazı farklı kurumlar tarafından yaptırım ve cezalara maruz kalmaktadırlar.

İşverenin yaşanan iş kazasından sorumlu tutulmaması için, öncelikle kaza geçiren işçinin sigorta bildiriminin yapılmış olması gereklidir. Şayet, işçinin kaza geçirdiği süze zarfında, sigortalı işe giriş bildirgesinin verilmesi gereken süre geçmiş ise, işveren tarafın kazada sorumlu ve kusurlu olup olmadığına bakılmaksızın, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yapılan tüm masraflar işverenden tahsil edilir. Bazı istisnai durumların haricinde, sigortalı işe giriş bildirgesi, işçi işe başlamadan en geç bir gün önce verilmelidir.

İş Kazalarında Sorumlu Olan İşverene Uygulanan Yaptırım ve Cezalar

İş kazası sonucunda işveren, kaza geçiren işçi ve diğer üçüncü kişilerin, gerekli mevzuat dahilinde sorumluluklarının oluşabilmesi, farklı bir deyişle cezalandırılmaları için, kasıtlı ya da kusurlu olduklarının tespit edilmesi gereklidir.

Bunun için kişilerin, hapis cezası bakımından 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu hükümlerine göre suç işlemiş olmaları, maddi ceza ve yaptırımlar bakımından ise 4857 saylı İş Kanunu ile 6631 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve bu kanunlara istinaden oluşturulan alt mevzuat hükümlerine aykırı şekilde hareket etmiş olmaları, mevzuatta alınması gerektiği önlemlerden en az birini almadıklarının tespit edilmesi gerekmektedir.

Gerçekleşen kaza sonucunda işverene uygulanacak olan yaptırım ve cezalardan bazıları şunlardır;

• İşçinin, ölüm ya da yaralanması ile sonuçlanan iş kazalarında, kusurlu veya sorumlu olduğu tespit edilen işverene, şayet kusuru Türk Ceza Kanunu hükümlerine göre taksir kapsamına giriyor ise, hapis cezası verilir.
• Yaşanan kaza sonucunda, işçi hayatını kaybetmiş ise, hak sahipleri Borçlar Kanunu hükümlerine göre, maddi ve manevi tazminat davası açma hakkına sahiptirler.

Kaza Geçiren Kişiye Uygulanan Yaptırım ve Cezalar

Sosyal Güvenlik Kurumu, kasıtlı bir hareketi ya da ağır bir kusur nedeni ile iş kazasına uğrayan ve hekim tavsiyelerine uymayan işçiye, ödemiş olduğu geçici iş göremezlik ödeneği ya da sürekli iş göremezlik gelirinden kesinti yapar.

İşçinin Sigortasız Olması

Kaza geçiren işçinin sigortasız olması, yani işveren tarafından SGK’ ya sigortalı bildirimin yapılmamış olması, kazada doğacak sonucu hiçbir şekilde etkilemez.

İş kazası geçiren kişinin, bulunduğu iş yerinde, hizmet akdiyle şekilde çalıştığının tespit edilmesi yeterlidir.