Nüfus Kayıtlarının Düzeltilmesi

Nüfus Kayıtlarının Düzeltilmesi Nasıl Olur? Nüfus sicilindeki yanlışların düzeltilmesi çoğu zaman mahkeme kararı ile mümkün olmaktadır. İsim, soyadı, cinsiyet, yaş gibi nüfus kütüğünde kayıtlı olan bilgilerin bulunduğu kayıtlar yanlışlığı ispat edilene kadar doğru kabul edilmektedir. Bu kayıtlarda yanlışlık olduğunu düşünen kimseler dava açarak nüfus kayıtlarının düzeltilmesini sağlayabilirler. Nüfus kayıtlarının düzeltilmesi kimi zamanda kanunla getirilen birtakım şartlara bağlı olarak idari yollarla gerçekleşebilmektedir. Gerekli şartları taşıyanlar nüfus müdürlüklerine başvurarak isim ve soyadı değişikliklerinde haklı nedenler ileri sürerek düzeltme talebinde bulunabilmekle birlikte belli süreler içinde usulüne uygun olarak yapılmayan düzeltme talepleri kabul görmemekte ve dava açılması zorunlu hale gelmektedir.

İsim ve Soyadı Değişikliği Nasıl Yapılır?

Ülkemizde nüfus kütük bilgilerinin düzeltilmesi için dava açılması zorunludur. Ancak bazı istisnai durumlarda nüfus kaydının idari yoldan düzeltilmesi zaman zaman getirilen geçici kanun hükümleriyle mümkün olmaktadır. 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu’na eklenen geçici düzenlemeyle isim ve soyadı değişikliği yapmak isteyen kişiler 3 Kasım 2019 tarihine kadar bir defaya mahsus olmak üzere;

• İsim ve soyadında bulunan imla ve yazım yanlışlarının düzeltilmesi,
• Edebe uygun olmayan, gülünç ve küçük düşürücü isim ve soy isimlerin değiştirilmesi

Talebiyle nüfus müdürlüklerine dilekçe ile başvuru yapma hakkına sahiptir. Bu sürenin kaçırılması halinde ise isim ve soy isim değişikliğinde haklı sebebin varlığı dava dilekçesinde açıklanarak mahkemeye dava açmak mümkündür. Yaş Düzeltme Davası Nasıl Açılır? Yaş değişikliği davaları yaşın küçültülmesi veya artırılması talepleriyle mahkemeye başvurmak suretiyle açılmaktadır. Yaş düzeltme taleplerinin idari kararla gerçekleştirilmesi mümkün değildir. Yaş düzeltme davaları yaş değişikliği talebinde bulunan kişinin reşit olması halinde kendi tarafından, reşit değilse ailesi tarafından vekil aracılığı ile ya da doğrudan nüfus müdürlüğü aleyhine açılmaktadır. Dava açıldığında nüfus müdürlüğü ve hazineye bilgi verilmekte genellikle bu kurumlar kayıtların doğruluğunu savunarak davanın reddini talep etmektedir. Yaş düzeltme davası açılabilmesi için;

• Doğumun hastane veya doğum evinde gerçekleşmemiş olması,
• Yaş değişikliği yapılacak yaşta kardeşin bulunmaması,
• Görünüşün değişiklik yapılacağı yaş ile uyumlu olması

Şartlarının ortak olarak gerçekleşmesi gerekmektedir. Mahkeme yaş düzeltme talebini bilirkişi, doktor raporları, tanıklar gibi delillerle değerlendirerek yaş düzeltme kararı vermekte ve hukuki durumlarda ve nüfus işlerinde verilen bu karar değişikliğe sebep olmaktadır. Nüfus Kayıtlarının Düzeltilmesi Davası Nerede Açılır? Nüfus kaydının düzeltilmesi davası nerede açılır konusunda yaş düzeltme talebinde bulunan kimsenin yerleşim yerinin bulunduğu yerdeki mahkemeler yetkili mahkemelerdir. Nüfus hizmetlerinden kaynaklanan isim değişikliği, cinsiyet ve yaş düzeltme gibi davalarda görevli mahkemeler asliye hukuk mahkemeleridir. Nüfus Kayıtlarının Düzeltilmesi Davaları Ne Kadar Sürer? Nüfus kayıtlarının düzeltilmesi davaları mahkemeye dava dilekçesinin sunulması akabinde davalı nüfus müdürlüğüne tebligat yapılması, bilirkişi ve hastane raporları alınması, tanık dinlenmesi gibi süreçler sonunda karara bağlanmakta mahkemenin iş yükü gibi durumlar dava tamamlanma sürecini etkilemektedir. Nüfus değişikliği davaları 3 ile 6 ay arasında değişen sürelerde sonuçlanmakla birlikte daha hızlı sonuçlar alınması için avukatlık bürolarından hukuki destek alınmasında yarar vardır.

Nüfus Kayıtlarının Düzeltilmesi Davası

Nüfus Kayıtlarının Düzeltilmesi, Tam ve sağ doğum ile dünyaya gelen her kişinin bir nüfus kaydı vardır. Türk hukuk sistemi içerisinde de kişinin doğumu ile aile kütüğü açılır, aile kütüğünde kişinin bütün nüfus bilgiler yer almaktadır. Aile kütüğü olarak da bilinen nüfus kaydında yer alan bilgilere baktığımızda TC kimliğimizdeki bilgilerden bazıları ile birlikte şunları da görebiliriz: Türkiye Cumhuriyeti Kimlik numaramız, ismimiz, soy ismimiz; anne ve babamızın adı; fotoğrafımız; bayanların evlenmeden önceki kızlık soy isimleri; cilt, aile ve birey numarası; dinimizin ne olduğu, medeni halimiz, doğum tarihimiz. Nüfus kayıtları önemli kayıtlardır. Yanlış bir kayın geçmesi kişinin durumunda büyük değişikliklere ve hatta hak kayıplarına kadar neden olabilmektedir. Bu nedenle maddi hatalar nedeni ile birçok nüfus kayıtlarının düzeltilmesi davası ile karşılaşmaktayız. Türkiye'de kütüğü bulunmayanların ve yabancı ülkede yaşayan vatandaşların nüfus kayıtları bakanlıkça yapılmaktadır. Nüfus kayıtlarının düzeltilmesi davalarına baktığımızda şunlar ile karşılaşırız. Çocuğun bir başka akrabanın nüfusuna kaydedildiği durumlarda, nesebin belirlenmesi davasından sonra ya da herhangi bir şekilde yapılan maddi hata sonucu ilgili kişi zarar görebilmektedir. Bu durumlarda nüfus kaydının düzeltilmesi için dava açılabilmektedir.

Nüfus Kayıtlarının Düzeltilmesi Davasında Taraflar Kimlerdir?

Cumhuriyet savcılarının da davacı taraf olabileceği nüfus kayıtlarının düzeltilmesi davasında davacı taraflar genellikle genetik anneye, genetik anne olmadığı halde nüfus kaydında anne olarak gözüken kadına, anne olduğunu iddia eden kadına ve annesinin adının yanlış yazıldığını düşünen çocuğa nüfus kayıtlarının düzeltilmesi davasını açma hakkını kanun koyucu tanımıştır. Davalı taraf ise nüfus müdürlüğüdür. Bu davalar çekişmeli davalardır.

Nüfus Kayıtlarının Düzeltilmesi Yetkili ve Görevli Mahkeme Neresidir?

Hukuk Muhakemeleri kanununda genel görevli mahkemeler belirtilmiştir. Bu mahkemeler aksi söylenmediği sürece çekişmeli davalarda Asliye Hukuk Mahkemesi ve aksi söylenmedikçe çekişmesiz yargı işlerinde Sulh Hukuk Mahkemeleridir.  Nüfus kayıtlarının düzeltilmesi davası çekişmeli bir davadır ve bu dava nüfus müdürlüğüne karşı açıldığından dolayı aksi de kanun hükmünde geçmediğinden görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesidir. Yetkili mahkemeleri de kanun koyucu Hukuk Muhakemeleri Kanununda ele almıştır. Yetkili mahkemede davacının davayı açacağı zamandaki yerleşim yeri mahkemesidir. Yurtdışında yaşayan ve Türkiye'de yerleşim yeri olmayan Türk vatandaşları bu davaları Ankara, İstanbul ya da İzmir'deki Asliye Hukuk Mahkemesinde açabileceklerdir.

Nüfus Kayıtlarının Düzeltilmesi Davasında Süre Ne Kadardır?

Kanun koyucu bu davalar için herhangi bir süre sınırı koymamıştır. İlgili işi hatayı öğrendiği andan itibaren istediği vakit davayı açabilmektedir.

Nüfus Kayıtlarının Düzeltilmesi İçin Açılan Davalara Örnekler

• İsim değiştirme davası
• Soy isim değiştirme davası

İsim ve soy isim değiştirme davası açmak isteyen kişinin kişisel bir hukuki yararı olması gerekmektedir. Hukuku Muhakemeleri Kanunda dava açabilmenin ilk şartı kişinin hukuki yararının bulunması gerekmektedir. Buna göre kişinin ismini ve soy ismini değiştirmede kişisel bir hukuki yararının bulunması gerekmektedir. Örneğin ismi hakaret içerikli ve kendisine zarar veriyorsa bu durumda kişi davayı açabilecektir.

• Yaş değiştirme davası

Yaş değiştirme davası açmak isteyen bir kişinin doğum tarihinin maddi hata olarak yanlış yazılmış olması gerekir. Yaş büyütme davası açacak olan kişinin de bu davayı açabilmesi için birtakım şartları gerçekleştirmiş olması gerekir. Örneğin daha önceden yaş büyütme davası açılmamalı, büyütmek istediği yaşta bir kardeşi bulunmamalı ve kişi hastanede resmi kayıtların düzenlendiği bir kurumda doğmamış olmalıdır.

• Babalık davası
• Soy bağının reddi davası
• Din değiştirmek için açılan dava

Din değiştirme davasının açılabilmesi için kişinin reşit olması gerekir. Reşitlik 118 yaşını tamamlanınca oluşan bir durumdur.

• Sağ olduğu halde nüfusta ölü olarak gözüken kişinin açacağı dava
• Ölü olduğu halde nüfusta sağ gözüken kişi için mirasçıları tarafından açılan dava
• Gaiplik davası
• Cinsiyet değiştirme davası

Bu davanın açılabilmesi için kişinin ergin olması ve sağlıklı olması gerekir.

Nüfus Kayıtlarının Düzeltilmesi Davalarında Önemli Hususlar

Nüfus kayıtlarının düzeltilmesi davalarında yukarıda bahsedilen hususlardan her birinden davacı sadece 1 kez dava açabilmektedir. Yukarıda da ifade ettiğimiz üzere hukuki yararın var olması gerekmektedir. Ve birtakım şartlar aranıyorsa bu şartların yerine getirilmiş olması gerekir. Nüfus kayıtlarının düzeltilmesi davalarında dava konusu her türlü belge ile ispatlanabilmektedir. Kamu hukuku davalardır. Bu nedenle hakim resen araştırmak ile mükelleftir. Din değiştirme davalarında bir sınırlama getirmemiştir kanun koyucu. Dava sonucunun kesinleşmesi halinde nüfus kayıtları düzenlenmektedir. Dava sonucu kesinleşmeden nüfus kayıtlarında herhangi bir değişiklik yapılmamaktadır.